
ÇILDIR İLÇESİ
TARİHÇE
Çıldır’ ın tarihi çok eskilere dayanmaktadır.Çıldır adı Oğuzlar’ın buraya gelmeleriyle ortaya çıkmış ve bugüne kadar değişmemiştir.Çıldır,boşlukta oluşan kar,ses ve parlaklık demektir.
Çıldır’ın tarihi günümüzden 6000 yıl kadar öncesine gitmektedir.İlk alarak Huriler’in burada bir devlet kurdukları,daha sonra M.Ö. 1900-1400 yılları arsında Kitanlı devletinin Çıldır gölü ve çevresinde 500 yıl hakim olduğunu öğreniyoruz.
Daha sonra bölgede Urartular’ın hakimiyeti görülmektedir.M.S.650 yılında Saka Devleti Urartular’ın hakimiyetine son vermiştir. Bölge M.S.429’dan itibaren 200 yıl İranlılar’ın egemenliği altında kalmıştır.450-500 senelerinde ise Hazarlar Çıldır’ı topraklarına kattılar.
Selçuklu Sultanı Alparslan 1064 yılında gelip Çıldır ve Akçakale’yi fethetti.1064 Yılından itibaren Çıldır’ın merkezi bugün Yıldırımtepe Köyü güneyinde bulunan Albız yani Şeytan Kale oldu.Kıpçaklar 1124 yılında Daryal boğazını geçerek Çıldır’ı aldılar.1125 ‘te ise Çldır Harzmşahların eline geçti.
1239-1240 yılında Harezm devletini yıkan Moğollar Çıldır’ı aldılar ve buraları Moğol Valisi yönetmeye başladı.Safevi dönemi’ne kadar çeşitli Beyliklerce idare edilen Çıldır Safevi Şahı Tahsmab tarafından Cavak beylerinden Mahmut Han’a verildi.İran Ordusu ile Osmanlı ordusu arsında 1578 yılında vuku bulan Çıldır Meydan Savaşından sonra Zurzuna,Purut,Suhara ve Şeytan kalesi alındı ve Bölge Osmanlı hakimiyetine geçti.Lala Mustafa Paşa burada üç Eyalet kurdu.Evliya Çelebi seyahatnamesinde Çıldır Eyaleti Osmanlılar’ın bölgedeki en güçlü Eyaleti olarak geçmektedir.
93 Harbi olarak bilinen1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından sonra Çıldır Rusların eline geçti.1917 Bolşevik ihtilalinden sonra Gürcüler Çıldır’ı işgale başladılar.Bu dönemde Çıldır Gürcüler ile Ermeniler arsında çatışma bölgesi haline geldi.İşgale direnen Çıldırlılar’a Ermeniler büyük katliam uyguladılar.Kotanlı ve Meryem köyleri Ermeniler’ce yok edildi.Çıldır’lı ozan Aşık Şenlik Kurtuluşun ancak direnişle mümkün olduğunu anlatmıştır.
Merkezi Erzurum’da bulunan Kazım Karabekir komutasındaki 15.Kolordu 25 Şubat 1921’de Çldır’ı düşman işgalinden kurtararak anavatan’a bağladı.
Çıldır ilçesi Cumhuriyet’in ilanından sonra yapılan idari düzenleme sonucunda Kars iline bağlı ilçe statüsüne getirilmiştir.1992 yılında Ardahan’ın İl olmasıyla ardahan’a bağlanmıştır.
İDARİ YAPI
Çıldır’ın Merkez ve Belde olmak üzere iki Belediyesi vardır.Çıldır ilçesi 43 köy ve Kenardere köyüne bağlı 1 mezra ve ilçe merkezine bağlı 5 Mahalleden oluşmaktadır.
NÜFUS
2000 yılı genel nüfus sayımının resmi olmayan rakamlarına göre;ilçe merkezinin nüfusu 2777,bağlı köy ve Beldeler’in nüfusu 12591 olmak üzere ilçenin toplam nüfusu 15368 kişidir.
Göç son nüfus sayımına göre azalmış gibidir.Ama istihdam alanlarının yokluğu ve işsizlik ilçenin ve nüfus hareketliliğinin başlıca sorunu olmaya devam etmektedir.
İLÇEDE BELEDİYE HİZMETLERİ
Merkez Belediyesinin 2000 yılı bütçesi 153.805.620.000 TL.dir.Tıolam personel sayısı 13 olup 8 adet boş kadro bulunmaktadır.Belediye’ye ait 3 adet damperli kamyon, 1 adet kepçe,1 adet çöp aracı,1 adet arazöz ve 1 adet’te hizmet aracı bulunmaktadır.Belediyenin 18 adet kiralık lojmanı ve 5 adet’te kiralık işyeri bulunmaktadır.
Belediyenin devam eden yatırımları Hizmet binası ve alt yapı çalışmalrıdır.
Aşık Şenlik Belediyesi:Çıldır’a bağlı belde Belediyesidir.2000 yılı bütçesi 68.066.717.000 TL.dir.Personel sayısı 16’dır.Belediyeye ait 1 adet otobüs,1 adet yarım Otobüs,2 adet Kamyon,1 adet eder,1 adet vidanjör,1 adet kepçe ve 1 adet makam aracı mevcuttur.Belediye’ye ait 5 adet kiralık işyeri ve 1 adet un değirmeni mevcuttur.
Aşık Şenlik Belediyesi 1 km.asfalt ve Bordur çalışması yapmıştır.Belde’de alt yapı yoktur.
ÇILDIR İLÇESİNE BAĞLI KÖYLER
1. Ağıllı Köyü
2. Akçil Köyü
3. Akçakale Köyü
4. Akdarı Köyü
5. Akkiraz Köyü
6. Aşağı Canbaz Köyü
7. Aydıngün Köyü
8. Baltalı Köyü
9. Başköy
10. Bozyiğit Köyü
11. Çanaksu Köuü
12. Damlıca Köyü
13. Dirsekkaya Köyü
14. Doğankaya Köyü
15. Doğruyol
16. Eski Beyrehatun Köyü
17. Eşmepınar Köyü
18. Gölbelen Köyü
19. Gölebakan Köyü
20. Göldalı Köyü
21. Gülyüzü Köyü
22. Güvenocak Köyü
23. Kakaç Köyü
24. Karakale Köyü
25. Kaşlıkaya Köyü
26. Kayabeyi Köyü
27. Kenarbel Köyü
28. Kenardere Köyü
29. Koçgüden Köyü
30. Kotanlı Köyü
31. Kurtkale Köyü
32. Kuzukaya Köyü
33. Meryem Köyü
34. Öncül Köyü
35. Övündü Köyü
36. Sabaholdu Köyü
37. Saymalı Köyü
38. Sazlısu Köyü
39. Taşdeğirmen Köyü
40. Yeni Beyrehatun Köyü
41. Yıldırımtepe Köyü
42. Yukarı Canbaz Köyü
43. Horozöttü Köyü
44. Aşık Şenlik Kasabası
1. Aşık Şenlik Mahallesi
2. Hasan Tahsin Mahallesi
3. İsmet Paşa Mahallesi
4. Fevzi Çakmak Mahallesi
5. Adem Yavuz Mahallesi
6. Yani Mahalle
MAHALLELER
1. Çankaya Mahallesi
2. Çay Mahallesi
3. Dede Korkut Mahallesi
4. Ufuktepe Mahallesi
5. Yeni Mahalle